Zespół przeciążeniowo-bólowy kręgosłupa jest jedną z głównych przyczyn bólów kręgosłupa. Najczęściej dotyczy odcinka lędźwiowego i szyjnego. Cechuje się długotrwałymi bólami, które nawracają kilka razy w miesiącu, a w bardziej zaawansowanych przypadkach nawet kilka razy w tygodniu. Ze względu na anatomię, problem ten dotyczy w głównej mierze stawów międzykręgowych kręgosłupa.
Stawy miedzykręgowe występują prawie w całym kręgosłupie (z wyjątkiem pierwszego kręgu szyjnego). Przenoszą one około 20 % sił w odcinku szyjnym i lędźwiowym. Pokryte są cienką warstwą chrząstki stawowej, która ze względu na tryb życia prowadzony obecnie stosunkowo szybko ulega degeneracji. Dodatkowo dehydratacja i obniżenie krążków międzykręgowych wpływa na jeszcze większe obciążenie tych stawów. W zaawansowanych stanach dochodzi do powstania osteofitów, czyli narośli kostnych.
Objawy tego zespołu często są trudne do określenia dla pacjenta. Ból występuje w różnych sytuacjach, ma różne natężenie i często zaczyna się nagle. Pacjenci zauważają, że poprawę przynosi im leżenie na brzuchu, w przeciwieństwie do leżenia na plecach. Ból występuje w rzucie zwyrodniałych stawów. Powoduje to nadmierne napięcie mięśni przykręgosłupowych, które na skutek przeciążenia również stają się tkliwe. W kręgosłupie lędźwiowym ból może promieniować do kończyn dolnych. Za to w kręgosłupie szyjnym najczęściej ogranicza się do okolicy szyi i barków.
Diagnostyka oparta jest o bardzo dokładny wywiad i badanie kliniczne. Nasze domysły można potwierdzić wykonując badanie RTG, które pokaże zmiany zwyrodnieniowe w stawach międzykręgowych.
Leczenie w zdecydowanej większości ma charakter zachowawczy i obejmuje różnego rodzaju terapię manualną. Jeżeli pacjent przychodzi w fazie ostrej, to należy terapię prowadzić w sposób mało inwazyjny, skupiając się na działaniu przeciwbólowym i rozluźniającym. Można tu wykorzystać fizykoterapię np. prądy lub pole magnetyczne. Kiedy ból nie będzie nas już ograniczał należy pracować nad przywróceniem pełnej ruchomości w stawach kręgosłupa i zwiększyć elastyczność mięśni tego rejonu.